مقدمه
صبحگاه پانزدهمین روز آذر ماه سال 1391، در دبستانی در روستای شین آباد پیرانشهر (آذربایجان غربی)، آتش سوزی رخ می‌دهد. این آتش سوزی و انفجار بعد از آن، علاوه بر اینکه بر پیکره مدرسه خسارات زیادی وارد می‌کند، متاسفانه خسارات جانی نیز به بار می‌آورد. در طی این حادثه غم انگیز، هفت کودک دبستانی در بیمارستان بستری شدند. همچنین دو کودک بی گناه به دلیل شدت جراحات وارده جان خود را از دست دادند.
شرح واقعه آتش سوزی
داستان از این قرار بود که در یک روز زمستانی، معلم و دانش‌آموزان (دانش‌آموزانی که کمتر از 10 سال سن داشتند)، همچون روزهای گذشته در کلاس درس حاضر شدند. در آن هوای سرد، تنها وسیله گرمایشی کلاس، یک بخاری نفتی بود. در روستاهای ایران، استفاده از بخاری نفتی برای گرم کردن کلاس درس، هنوز هم در برخی مناطق، رایج است. ناگهان، بخاری نفتی آتش می‌گیرد!
معلم مضطرب، به جای اینکه بر طبق مقررات ایمنی، کلاس را به سرعت تخلیه کند، دستپاچه می‌شود. او از معلم کلاس مجاور و همچنین سرپرست مدرسه می خواهد برای اطفای حریق به کمک او بیایند. وقتی تلاش‌ها برای اطفای حریق بی نتیجه ماند، سه آموزگار سعی کردند بخاری را از کلاس خارج کنند. همه اینها در شرایطی اتفاق می‌افتاد که هنوز دانش آموزان در کلاس نشسته بودند!
در طی خارج کردن بخاری از کلاس، انفجاری رخ می‌دهد. وقوع این انفجار شرایط را بسیار دشوار می کند. در حالی که برخی از بزرگترها موفق شدند خود را از کلاس خارج کنند، اکثر دانش آموزان در کلاس محبوس شدند و هیچ راه فراری نداشتند.
با انتشار خبر آتش سوزی مدرسه، آتش نشانانی از پیرانشهر اعزام و اهالی روستا هم برای کمک حاضر شدند. امدادگران توانستند میله‌های حفاظ پنجره ها را بشکنند تا بچه ها را نجات دهند. بچه هایی که در دمای بسیار بالای کلاس، دچار آسیب‌های جسمی بسیار شدیدی شده‌بودند. کودکانی که به دلیل سهل انگاری مسئولان، آموزش های لازم را ندیده بودند و به دلیل ترس از آتش، زیر میزهایشان پنهان شدند. آنها حتی اولین و ساده‌ترین عکس‌العمل در زمان بروز حریق که فرار ایمن از محل حادثه است را نمی‌دانستند. بالاخره آسیب دیدگان که هفت کودک خردسال بودند، به بیمارستان منتقل شدند و متاسفانه دو کودک به دلیل شدت جراحات وارده جان خود را از دست دادند.
لزوم ایجاد فرهنگ ایمنی در برابر حریق
بروز این فاجعه در مدرسه شین‌آباد و حوادثی مشابه این در زاهدان و سایر شهرهای ایران، نواقص بنیادی در خصوص آموزش ایمنی در برابر حریق در مدارس را به رخ می‌کشد. در حالی که قوانین و مقرراتی در مورد نحوه برخورد پرسنل مدرسه با چنین رویدادهایی در ایران وجود دارد، اما این دستورالعمل‌ها بدون در نظر گرفتن توانایی واقعی نهادها در انجام این مراحل وضع شده است.
علاوه بر این، ساده‌ترین عکس‌العمل در زمان بروز حریق، تخلیه مدرسه است. هرچند این کار از خسارت به تاسیسات جلوگیری نمی‌کند، اما قطعا تلفات جانی را از بین می‌برد. در حال حاضر، هیچ مرجع بازرسی در ایران وجود ندارد تا بر مانورهای تمرینی فرار ایمن در مدارس نظارت داشته باشد و تایید کند که پرسنل و دانش‌آموزان مدارس، مهارت کافی در این مورد را دارند یا خیر.
مقاله مرتبط :
از سوی دیگر، بر اساس گزارش آتش نشانی، مدرسه روستای شین آباد، دارای یک کپسول آتش نشانی فعال بود. اما در این حادثه مورد استفاده قرار نگرفت! عدم استفاده از این خاموش کننده، بیانگر این است که هیچ یک از پرسنل مدرسه توانایی کار با یک خاموش‌کننده را نداشتند و هیچ آموزشی در این خصوص ندیده بودند.
امروزه این مساله در کشورهای توسعه یافته حل شده است. در کشورهایی پیشرو در ایمنی، یک عضو از کارکنان هر مدرسه یا موسسه به عنوان افسر ایمنی آتش انتخاب می‌شود. این فرد آموزش‌ها و دوره‌های لازم در خصوص رویارویی با حریق را دیده است و در مواقع رخداد حادثه به کمک آن مدرسه و یا موسسه می‌آید. قرار نیست این فرد که به عنوان افسر آتش نشانی مدرسه انتخاب می‌شود همچون یک آتش نشان حرفه‌ای کار اطفای حریق را انجام دهد، اما اتخاذ تصمیمات درست ، اعم از مدیریت دانش‌آموزان برای تکمیل فرآیند فرار ایمن و استفاده از یک خاموش کننده دستی، حداقل کاری است که این افسران ایمنی می‌توانند به انجام برسانند.
راهکارهای ساده اما موثر در برابر حریق
بر اساس دستورالعمل مصوب توسط وزارت آموزش و پرورش ایران در سال 2006 ، همه مدارس باید مجهز به کپسول آتش نشانی باشند و همه معلمان و دانش آموزان باید در استفاده از آنها توسط سازمان آتش نشانی آموزش ببینند. با این حال ، شکاف های پوشش دهی مناطق روستایی کشور توسط نیروهای آتش نشانی هنوز جای کار و فعالیت بیشتری دارد. تنها از طریق تجزیه و تحلیل جامع این فاجعه و دیگر فجایع و رویکرد بهداشت عمومی به ایمنی مدارس می توان از چنین فجایع در ایران در آینده جلوگیری کرد.
تخلیه فوری یک کلاس درس، ساده ترین راه برای نجات جان افراد است و این عمل باید با یک رژیم بازرسی صحیح انجام شود تا اطمینان حاصل شود که تمرینات به طور منظم در حال انجام است.
علاوه بر این ، در یک کشور زلزله خیز مانند ایران ، تخلیه باید یک روش آشنا و معمول باشد. این واقعیت که در این حادثه اجرا نشده است، ممکن است مربوط به فرهنگ ایمنی آتش نشانی در ایران باشد.
سخن پایانی
وقوع چنین آتش سوزی‌هایی تنها مختص مدارس ایران نیست. تاکنون ما شاهد حوادث غمگین مشابهی در چندین کشور در دهه گذشته بودیم. از جمله، آتش سوزی‌های تقریبا مشابهی که در بهار و تابستان 2003 در روسیه رخ داد. در طی این حوادث تقریباً 100 کودک بی‌گناه کشته و یا زخمی شدند.
مدارس یکی از مهمترین حلقه های زنجیره آموزش و فرهنگ‌سازی در زمینه ایمنی و آتش نشانی هستند. با آموزش صحیح و به موقع ایمنی به کودکان و نوجوانان می‌توانیم از بروز حوادث تلخ جلوگیری کنیم.
مقالات اخیر آریاکوپلینگ:
- جعبه آتش نشانی؛ ابزاری برای نگهداری از تجهیزات اطفای حریقمقدمه امروزه هر ساختمانی که بنا می‌شود به مجموعه کاملی از تجهیزات آتش نشانی اطفای حریق نیاز دارد. تجهیزاتی که
- تجهیزات آتش نشانی (اسپرینکلر، شیلنگ و قرقره)مقدمه مقابله با حریق و کاهش خسارت های ناشی از آن، یکی از اولویت‌های اصلی در حفاظت از جان و
- برگزاری اولین مرحله داوری رویداد استارتاپی؛ در سطح کشوریپیش رویداد استارت آپ نوآوری و رفع موانع تولید ملی محصولات ایمنی و آتش نشانی در تاریخ 16 دی ماه
- قیمت جعبه آتش نشانی به چه عواملی وابسته است؟خلاصه امروزه، تعداد قابل توجهی از فعالان و تولید کنندگان تجهیزات آتش نشانی، اقدام به طراحی و تولید جعبه‌های آتش
- حضور آریاکوپلینگ در بیست و دومین نمایشگاه صنعت ساختمان اصفهانبیست و دومین نمایشگاه بین المللی صنعت ساختمان اصفهان، در محل دائمی نمایشگاه‌های این استان برگزار شد؛ آریاکوپلینگ همچون گذشته،
