خاموش کننده آتش نشانی یا در اصطلاح عمومی، کپسول آتش نشانی ابزاری شناخته شده برای مهار آتش سوزی است. ما از کودکی در مدرسه با خاموش کننده آشنا شده و با اهمیت و کاربرد آن آشنا می‌شویم. شاید اولین چیزی که هنگام مشاهده آغاز یک حادثه آتش سوزی به فکرمان برسد، استفاده از این ابزار برای مهار آتش سوزی باشد.
تمامی تجهیزات آتش نشانی به جهت سروکار داشتن با امنیت جانی انسانها از حساسیت بالایی برخوردارند. هرگونه نقص یا عدم سرویس دهی مناسب این تجهیزات، هنگام حادثه ممکن است خسارات جبران ناپذیری وارد کند. طبیعت وقوع حوادث به گونه‌ای است که ممکن است تا مدت‌ها هیچ اتفاقی نیفتد اما فقط یک بار کافی است آتش سوزی رخ دهد؛ آنوقت است که به اهمیت وجود تجهیزات آتش نشانی سالم و با کیفیت پی می‌بریم.
در ادامه مطلب قبلی با عنوان عوامل نقص و خرابی خاموش کننده‌ها، در این نوشتار می‌خواهیم به عوامل مربوط به ماده خاموش کننده بپردازیم. با ما همراه باشید.
مشکلات مربوط به ماده موثر خاموش کننده
خاموش کننده‌ها در کاربردهای مختلفی تولید و به بازار عرضه می‌شوند. تفاوت اصلی خاموش کننده‌های مختلف در ماده موثر بکار رفته در داخل آن است. مشکلات مرتبط با خاموش کننده‌های پودری عبارتند از:
مشکل کیفیت پایین پودر خاموش کننده و قدرت خاموش کنندگی پایین آن
پودرهای خاموش کننده گریدهای کیفی مختلفی دارند. اما الزاما پودرهای مورد استفاده در ساخت خاموش کننده پودری باید تحت استانداردهای ISO7202 و BS EN 615 تولید و تست شوند. استفاده از پودر خاموش کننده غیرمعتبر همان تاثیری را دارد که تخلیه شدن گاز خاموش کننده. انگار از یک خاموش کننده خارج از سرویس استفاده کرده‌ایم.
مشکل کلوخه شدن پودر خاموش کننده
پودرهای مورد استفاده در خاموش کننده‌های آتش نشانی جهت پخش و قدرت خاموش کنندگی بهتر، دارای دانه بندی بسیار ریزی هستند. این پودر‌ها ممکن است پس از مدتی در اثر جذب رطوبت کلوخه شده و به توده‌ای سفت و محکم تبدیل شوند. در آنصورت دیگر قابلیت خاموش کنندگی خود را از دست خواهند داد. به همین دلیل استاندارد ملی 3434 قابلیت جذب رطوبت خاموش کننده‌های پودری را حداکثر تا 1.5 درصد تعیین کرده است.
برخی پودرهای باکیفیت موجود در بازار، از افزودنی‌های خاصی برای جلوگیری از این فرآیند مشکل زا، استفاده می‌کنند. یکی از این افزودنی‌ها روغن سیلیکونی است.
مشکل تجمع پودر خاموش کنند در داخل شیلنگ تخلیه
بهتر است بعد از هربار استفاده از خاموش کننده، آن را تمیز کرده و شیلنگ تخلیه را از وجود پودر خاموش کننده، پاک کنیم. زیرا بعد از استفاده از خاموش کننده‌های پودری، مقداری از پودر خاموش کننده در داخل شیلنگ تخلیه باقی می‌ماند. بدین ترتیب چون مجرای شیلنگ آزاد بوده و با جریان هوا تماس دارد، ممکن است کلوخه شده و مجرای شیلنگ خاموش کننده را تنگ یا مسدود کند.
برای خرید کپسول آتش نشانی کلیک کنید
اثر عوامل جوی و شرایط استفاده از خاموش کننده
عوامل محیطی و جوی خاص ممکن است خرابی جعبه آتش نشانی جعبه آتش نشانی را تسریع دهند. تولید کنندگان خاموش کننده آتش نشانی باید علاوه بر شرایط استفاده از این ابزار پرکاربرد، روش نگهداری در شرایط مختلف را نیز در دفترچه راهنمای همراه محصول، قید کنند. مثلا ممکن است در شرایط اقلیمی خاصی نیاز به پوشش محافظ یا جعبه خاموش کننده باشد.
شرایط اقلیمی سخت شامل موارد زیر هستند:
دمای بسیار گرم یا بسیار سرد
اشعه فرابنفش خورشید و قرار گرفتن به صورت طولانی مدت در معرض آن
آب و هوای مرطوب و شرجی
شریط لرزش شدید مانند محیط‌های صنعتی
تماس با مشتقات نفتی در مناطق نفت خیز و پتروشیمی
راهکار مناسب چیست؟
پس در شرایط اقلیمی و کاربری فوق حفاظت خاموش کننده آتش نشانی پودری الزامی است. به همین دلیل است که در NFPA10 در بخش 6.1.3.4 بر روی نصب مناسب خاموش کننده‌ها بدون چرخ بر روی براکت‌ها یا فرورفتگی دیوار یا داخل جعبه آتش نشانی مخصوص تاکید شده است.
علاوه بر آن بخش‌های 6.1.3.8.1 تا 6.1.3.8.3 در استاندارد NFPA10 گفته شده که خاموش کننده‌های بدون چرخ نباید در ارتفاعی بالا نصب شوند که در هنگام نیاز به آن افراد دچار مشکل شوند. یا نباید آنقدر در ارتفاع کم نصب شوند که با زمین تماس داشته باشند.
رها کردن از ارتفاع ممکن است به بدنه خاموش کننده آتش نشانی یا شیر تخلیه آن آسیب وارد کند. همچنین خاموش کننده‌هایی که در تماس مستقیم با زمین هستند، در شرایط خوردگی بدتری قرار می‌گیرند.
همچنین NFPA10 در بند 6.1.3.10.1 می‌گوید: به جز در مواردی که خاموش کننده مورد سوء استفاده قرار گیرد یا مورد سرقت واقع شود، جعبه آتش نشانی حاوی خاموش کننده نباید قفل باشد.
یک راه حل دیگر برای محافظت خاموش کننده‌ها از اثرات محیطی، استفاده از کاورهای خاموش کننده است. این کاورهای گرچه به اندازه جعبه‌های خاموش کننده، نقش محافظتی ندارند اما حداقل می‌توانند از رطوبت بیش از اندازه، گرد و غبار و اشعه فرابنفش، خاموش کننده را محافظت نمایند.
برای مشاهده تجیهزات آتش نشانی کلیک کنید
اهمیت بازرسی و دوره‌های نگهداری و تعمیرات
تجهیزات آتش نشانی همانند بسیاری از مصنوعات ساخته دست بشر، نیاز به فرآیندهای متناوب نگهداری و تعمیرات دارند. قرار داشتن عقربه مانومتر در رنج مجاز، باعث حذف فرآیند بازرسی دوره‌ای نباید باشد. بلکه این فرآیند باید بصورت متناوب انجام شود. در واقع بازرسی‌های دوره‌ای جهت پیشگیری از خرابی خاموش کننده انجام می‌گیرد. می‌دانیم که همیشه پیشگیری، بهتر و کم‌هزینه‌تر از درمان است.
بازرسان نگهداری و تعمیرات با بررسی شرایط سلامت و صحت کارکرد خاموش کننده، تاریخ و جزئیات بازرسی (تعمیرات، شارژ، تعویض قطعه) را روی دفترچه راهنمای همراه خاموش کننده ثبت می‌کنند.
