قاب اسپرینکلر و نقش آن در عملکرد اسپرینکلر آتش نشانی

در این مطلب می‌خواهیم به اهمیت قاب اسپرینکلر بپردازیم. در مورد انواع قاب و کاربردهای هرکدام و الزامات آیین نامه‌ای قابهای اسپرینکلر را بررسی کنیم. اسپرینکلر آتش نشانی ابزاری اتوماتیک برای پیشگیری، کنترل و اطفای حریق در بناهای ساختمانی مختلف است. اسپرینکلرها در مجاورت حرارت فعال می‌شوند. همانطور که می‌دانیم اسپرینکلر اغلب در سقف یا در دیوارهای جانبی ساختمان در ارتفاع مناسب نصب می‌شوند.

به هنگام آتش سوزی، گرما به سمت بالا صعود می‌کند. با تجمع گرما و بالا رفتن دمای محل نصب اسپرینکلر و رسیدن آن به دمای طراحی، حباب شیشه‌ای شکسته و اسپرینکلر فعال می‌گردد. هر عاملی که از شروع آتش سوزی تا فعال شدن اسپرینکلر، در طول انتقال حرارت به حباب شیشه‌ای قبل از فعال شدن اسپرینکلر تاثیر بگذارد، قطعا باعث عدم کارکرد مناسب اسپرینکلر خواهد شد.

مثلا وجود هرگونه درز یا شیار در سقف و در نزدیکی محل نصب اسپرینکلر، باعث فرار گرما و عدم بالا رفتن به موقع دما در نزدیکی حباب شیشه‌ای خواهد شد. بدین ترتیب اسپرینکلر تیز دیرتر فعال شده و تا آن موقع آتش گسترش می‌یابد و کنترل آن با اسپرینکلر به سختی انجام خواهد شد که در آخر خطر بیشتری ساکنین ساختمان را تهدید می‌کند.

همچنین در این حالت آب بیشتری نیز برای کنترل حریق لازم است. زیرا به آتش کوچکی که شاید با یک اسپرینکلر مهار می‌شد اجازه گسترش دادیم و حالا با چند اسپرینکلر هم به راحتی قابل کنترل نیست.

اما چه راهکاری برای مقابله با این مشکل وجود دارد؟ برای پوشاندن درز و شکاف‌های محل نصب اسپرینکلر از قاب اسپرینکلر استفاده می‌شود.

برای خرید انواع اسپرینکلر با ما همراه باشید

قاب اسپرینکلر چیست؟ کاربرد قاب اسپرینکلر

قاب اسپرینکلر پوششی فلزی در محل نصب اسپرینکلر است که درز و شکاف‌ها و تمام راه‌های فرار جریان حرارتی ناشی از آتش سوزی را مسدود می‌کند تا اسپرینکلر با دقت بیشتر و در زمان مناسب فعال شده و به کنترل و مهار آتش سوزی بپردازد. قاب اسپرینکلر یکی از وسایل جانبی اما ضروری سیستم اطفای حریق برپایه اسپرینکلر بوده و کاکرد دکوراتیو نیز دارند. پس در فرآیند نصب اسپرینکلر، هم کارکرد فنی دارند و هم زیبایی شناختی.

انواع قاب اسپرینکلر

قاب‌های اسپرینکلر معمولا در سه نوع تولید می‌شوند: قابهای دو تکه (recessed) که از دو حلقه تشکیل یافته‌اند. حلقه بیرونی درز و شکافهای اطراف اسپرینکلر را می‌پوشاند. اسپرینکلر نیز به حلقه داخلی متصل شده و قابلیت تنظیم ارتفاع نصب در داخل حلقه بیرونی را تامین می‌کند. قابهای دو تکه پر کاربردترین قابهای اسپرینکلر در بین برندهای مختلف هستند

نوع دیگر قابهای اسپرینکلر قابهای تخت هستند. این قابها از یک تکه ساده تشکیل یافته و به صورت روکار درزهای اطراف محل نصب اسپرینکلر را می‌پوشانند. برخلاف قابهای دو تکه، این قابها قابلیت تنظیم ارتفاع از سقف را ندارند. البته نصب قابهای تخت از قابهای دوتکه آسان‌تر خواهد بود.

نوع سوم قابها نیز قابهای قابل تنظیم (adjustable) هستند. این قاب اسپرینکلر از دو تکه ساخته شده است. تکه اول (skirt) به شکل مخروط ناقص است که به دیوار یا سقف متصل است و هرگونه نقص و شکاف در محل نصب اسپرینکلر را می‌پوشاند. تکه دوم که بخش قابل تنظیم قاب است، cup نام دارد و اتصال اسپرینکلر به بخش skirt را برعهده دارد. این قابها در مواقعی مانند سقف‌های شیروانی که فاصله سیستم آبرسانی اسپرینکلر از سقف، متغیر است کاربرد دارد.

نکات آیین نامه nfpa در مورد قاب اسپرینکلر

مطابق هندبوک NFPA13 (بند 6.2.7) نسخه 2015 قابهای مورد استفاده در نصب اسپرینکلر آتش نشانی باید لزوما فلزی بوده و مخصوصا برای استفاده با اسپرینکلر آتش نشانی لیست شده باشند. در ادامه این هندبوک دلیل الزام بر فلزی بودن قابهای اسپرینکلر را بیان می‌کند. قابهایی که فلزی نباشند ممکن است هنگام مواجهه با حرارت بالا ذوب شوند و در فرآیند پاشش صحیح آب از اسپرینکلر و عملکرد دفلکتور اختلال ایجاد کنند.

اسپرینکلرهای مختلف قاب‌های مخصوص به خود دارند. معمولا هر تولید کننده اسپرینکلر، قاب آن را نیز تولید می‌کند. استفاده از قاب نامناسب هنگام نصب اسپرینکلر، باعث کاهش نقش موثر اسپرینکلر در مهار آتش سوزی می‌گردد.

NFPA13 تاکید می‌کند که قابهای اسپرینکلر باید همراه با خود اسپرینکلر بصورت یکپارچه تست عملکردی را بگذرانند و لیست شده باشند. زیرا سیستم اسپرینکلر متشکل از چندین عنصر مهم و کلیدی است که در عملکرد نهایی آن بسیار تاثیر گذار است.

قبل از رسیدن آب به آتش و کنترل کردن و خاموش کردن آن، ابتدا باید حرارت به حدی بالا رود که دمای طراحی اسپرینکلر برسد؛ سپس با شکستن حباب شیشه‌ای حساس به دما در دمای کاری مشخص، درپوش اسپرینکلر نیز کنار رفته و مجرای جریان آب آزاد می‌شود. سپس آب به دفلکتور (پخش کننده جریان) برخورد کرده و به نحو مناسبی بر روی حریق پاشیده می‌شود.

پس بدین ترتیب هرگونه ایجاد اختلال در طول این فرآیند ممکن است تاثیر گذاری واقعی اسپرینکلر را کاهش دهد.

چه وقت باید قاب اسپرینکلر را تعویض کنیم؟

به جهت تاثیرگذاری قاب‌ها بر روی عملکرد اسپرینکلر، آیین نامه تاکید و حساسیت بالایی روی کیفیت قاب اسپرینکلر دارد. NFPA13 می‌گوید: هر گونه قاب معیوب، ضرب دیده، رنگ رفته، زنگ زده یا رنگ شده (پس از نصب اسپرینکلر) باید تعویض گردد. بدین ترتیب در صورتی که بخواهیم رنگ دیوار یا سقف (محل نصب اسپرینکلر) را تغییر دهیم، باید تمهیدات لازم برای جلوگیری از رنگ شدن اسپرینکلر و قاب‌های آن را قبل از شروع بیندیشیم.

نتیجه گیری

اسپرینکلر نیز همانند سایر تجهیزات مهار آتش سوزی، به جهت سروکار داشتن با ایمنی جانی و مالی مردم، اهمیت و حساسیت بالایی دارد. کیفیت و صحت عملکرد این محصولات در شرایط مختلف، باید براساس استانداردها و دستورالعمل‌های مربوطه و تحت نظارت سازمان‌های متولی این امور، تایید گردد.


مطالب اخیر آریا کوپلینگ:

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *