مقدمه
متاسفانه هرساله تعداد قابل توجهی از افراد، خصوصا کودکان، سالمندان و افرادی با توانایی جسمی محدود، در حوادث حریق دچار آسیب‌های جدی و ناگوار می‌شوند. در صورتی که با رعایت برخی اصول و اقدامات می‌توانیم به راحتی از بروز تعداد زیادی از این حوادث پیشگیری کنیم. این اقدامات گاها بسیار ساده هستند؛ اما متاسفانه به دلایل مختلف اعم از بی‌توجهی خانواده‌ها و مسوولین فراموش می‌شوند. یکی از این اقدامات، فرار ایمن از منطقه خطر است که متاسفانه در فرهنگ ایمنی ما ایرانی‌ها تقریبا به فراموشی سپرده شده است. این فرآیند بسیار ساده و در عین حال مهم و ضروری می‌باشد.
چرا به نقشه فرار ایمن از حریق نیاز داریم؟
در زمان بروز حریق آتش به سرعت پخش می‌شود و در ظرف مدت زمان کمتر از سه دقیقه، شعله‌هایش همه جا را فرا می‌گیرد و دود ناشی از آن فضا را آکنده می‌کند. در چنین شرایطی تنها کاری که از دست افراد بر‌می‌آید چیزی نیست جز فرار ایمن از منطقه خطر! بر طبق مطالعات انجام شده از سوی مراجع معتبر جهانی، فرصت طلایی برای تکمیل این عملیات حیاتی یعنی خروج ایمن از ساختمان دچار حریق، تنها دو دقیقه است. این زمان محدود به ما این هشدار را گوشزد می‌کند که تفاوت بین نداشتن و یا داشتن طرح و برنامه‌ای برای فرار ایمن از منطقه دچار حریق و تمرین آن در ایام عادی، تفاوت بین مرگ و زندگی است.
طرح و یا نقشه فرار (Escape Plane) به ساکنان میآموزد در زمان بروز حریق چگونه و از کدام مسیر خود را به منطقه امن برسانند. گفتنی است امن‌ترین منطقه در زمان بروز حریق، محیط باز بیرون از خانه است. با ایجاد این نقشه و تمرین آن با اعضای خانواده، به عزیزان خود می‌آموزید چگونه و از کدام مسیرهای از پیش تعیین شده در زمان بروز آتش‌سوزی، از نقطه‌ای که در آن قرار دارند خود را به منطقه امن برسانند و جان خود را نجات دهند.
برخی از ما فکر می‌کنیم نهادهای مربوطه بایستی به خانه تک تک ما بیایند و این نقشه را برای ما تدوین نمایند. خیر؛ ما می‌توانیم با اندکی صبر و شکیبایی این نقشه را تعیین و در طول سال آن را چندین بار با اعضای خانواده خود تمرین کنیم. همچنین اولیای مدرسه نیز به راحتی می‌توانند این نقشه را برای دانش‌آموزان طراحی و در طول سال آن را با همه دانش‌آموزان تمرین کنند تا دیگر شاهد حوادث ناگواری همانند مدرسه شین آباد آذربایجان غربی نباشیم.
نقشه خروج اضطراری از ساختمان به هنگام وقوع حریق
طراحی نقشه فرار ایمن از آتش
در این نوشتار قصد داریم الزامات لازم برای طراحی یک نقشه فرار ایمن را بیان کنیم. ما برای نوشتن این مقاله از منابع معتبری همچون nfpa کمک گرفته‌ایم. امید است با عمل به آن از حوادث ناگوار جلوگیری کنیم. اما برای طراحی یک نقشه فرار به چه چیزهایی نیاز داریم؟
- یک نقشه از خانه (مدرسه) بر روی یک کاغذ بزرگ رسم کنید. یک مقوای بزرگ برای این کار مناسب است. یک نقطه امن خارج از خانه را به عنوان محل تجمع در نظر بگیرید و آن را در نقشه نیز مشخص کنید.
- اعضای خانواده (دانش‌آموزان) را جمع کنید. مسیر ایمن برای فرار از هر اتاق (کلاس) به نقطه امن را بر روی نقشه مشخص کنید. در صورت امکان برای هر اتاق (کلاس) دو مسیر برای رسیدن به نقطه امن در نظر بگیرید.
- مطمئن شوید مسیرهای ترسیم شده کاملا باز هستند. در پاره‌ای از موارد، چیدمان وسایل مانع از انجام درست عملیات فرار می‌شود. بنابراین بهتر است در چیدمان وسایل، این موضوع را در نظر بگیرید.
- ممکن است در هر خانواده (مدرسه)، افرادی برای انجام فرار ایمن به کمک نیاز داشته باشند. آن‌ها را شناسایی کنید.
- در هنگام مانورهای تمرینی و یا در موقعیت واقعی، به ترتیب الویت (ابتدا کودکان، سالمندان و افراد کم توان و سپس دیگران) از منطقه خطر خارج شوید.
- بر طبق توصیه‌ها، بهتر است درب‌ها به سمت خارج باز شوند و نه به سمت داخل.
- به وقت خروج، آخرین نفر درب‌ها را پشت سر خود ببندد. با این کار در شرایط آتش سوزی واقعی از سرایت آتش به جاهای دیگر تا حد زیادی جلوگیری می‌کنید.
- دود ناشی از آتش تاکنون تلفات بیشتری را نسبت به خود آتش به بار آورده است. به همگان گوشزد کنید چنانچه مسیر فرار ایمن را دود فرا گرفت، خم شوند و از زیر دود حرکت کنند.
- حداقل سالی دوبار فرار ایمن را با اعضای خانواده (دانش‌آموزان) تمرین کنید؛ یک بار در شب و یک بار در روز. مطمئن شوید همه از پس این کار به خوبی بر‌می‌آیند. در این تمرین‌ها، افراد را در موقعیت‌ها و اتاق‌های مختلف قرار دهید تا قادر باشند در شرایط واقعی از هر نقطه‌ای از خانه به سمت منطقه امن فرار کنند.
- به همگان و به خصوص کودکان یاد بدهید به هیچ عنوان با دیدن دود و یا شعله‌های آتش، در اتاق (کلاس) مخفی نشوند. بلکه به محض دیدن دود و یا شعله، عملیات فرار ایمن را آغاز نمایند. (متاسفانه در حادثه مدرسه شین آباد، دانش آموزان از ترس در زیر میزهایشان پنهان شده بودند)
- بعد از رسیدن به منطقه امن، کاری که باید انجام دهید تماس با آتش نشانی است. برای این کار از تلفن همسایگان استفاده کنید و به هیچ وجه به منطقه خطر بازنگردید.
نگاهی به آمار
در پایان نگاهی به آمار اعلامی از سوی NFPA می‌اندازیم . بر طبق آمار این سازمان، 71 درصد از خانواده‌های آمریکایی نقشه فرار در موقعیت آتش سوزی را طراحی و آن را تمرین می‌کنند. حال سوال تامل برانگیز این است که:
چند درصد از خانواده‌های ایرانی نقشه فرار ایمن را طراحی و تمرین می‌کنند؟
مطمئنا این آمار در ایران بسیار اندک است. این در حالی است که شهرهای ایرانی از نظر ایمنی در برابر حریق در وضعیت خوبی قرار ندارد.
آتش سوزی در مدارس و راهکاری های ایمنی و پیشگیرانه
نمونه‌ای از نقشه فرار ایمن در برابر حریق
در نهایت توجه شما را به یک نقشه فرار ایمن جلب می‌کنیم. به فلش‌های قرمز در این نقشه توجه کنید. این فلش‌ها مسیر فرار ایمن از هر اتاق به منطقه امن را نشان می‌دهد.
خواهش می‌کنیم شما هم چنین نقشه‌ای را برای خانواده خود تدوین و حداقل دوبار در سال آن را با تمام اعضای خانواده تمرین کنید.
مقالات اخیر آریاکوپلینگ :
- کپسول آتش نشانی مناسب برای آپارتمانشاید شما هم تصمیم گرفته‌اید برای آپارتمان خود کپسول آتش نشانی تهیه کنید، اما دقیقا نمی‌دانید کدام کپسول مناسب است. اصلا شاید انواع کپسول‌های آتش نشانی را نشناسید. […]
- نقشه فرار ایمن در زمان بروز حریق را جدی بگیریم!مقدمه متاسفانه هرساله تعداد قابل توجهی از افراد، خصوصا کودکان، سالمندان و افرادی با توانایی جسمی محدود، در حوادث حریق دچار آسیب‌های جدی و ناگوار می‌شوند. در صورتی […]
- آزمون جعبه و هوزریل آریاکوپلینگ در سازمان آتش‌نشانی اصفهانبا حضور تیم بازاریابی در استان اصفهان، آزمون جعبه و هوزریل آریاکوپلینگ در سازمان آتش‌نشانی این استان برگزار شد. به گزارش روابط عمومی آریاکوپلینگ، تیم بازاریابی (نیما کشاورز […]
- آتش‌سوزی مدارس در ایران، راهکارهای ایمنی و نکات پیشگیرانهمقدمه صبحگاه پانزدهمین روز آذر ماه سال 1391، در دبستانی در روستای شین آباد پیرانشهر (آذربایجان غربی)، آتش سوزی رخ می‌دهد. این آتش سوزی و انفجار بعد از […]
- اسپرینکلر دیواریاز زمان ابداع اولین اسپرینکلر که به اسپرینکلر نمکدانی مشهور بود، در حدود 150 سال می‌گذرد. از آن تاریخ به بعد، طراحان سیستم‌های اطفای حریق، تغییرات زیادی را […]
